Nationaal Programma Onderwijs

Instructie in kleine groepen Gemiddeld effect (4 maanden leerwinst), beperkt bewijs, gemiddelde kosten Instructie in kleine groepen houdt in dat één leerkracht/docent of iemand anders met onderwijservaring lesgeeft aan groepjes van twee tot vijf leerlingen. Zo kan deze zich exclusief op een klein groepje leerlingen richten, meestal in een apart lokaal of een aparte ruimte. Intensieve instructie in kleine groepen wordt vaak toegepast ter ondersteuning van minder goed presterende leerlingen of leerlingen die achterlopen, maar kan ook in algemenere zin worden ingezet om meer vooruitgang te boeken of om ingewikkelde onderwerpen of vaardigheden aan te leren. Hoe effectief is deze interventie? Over het algemeen blijkt uit onderzoek dat instructie in kleine groepen effectief is, waarbij als vuistregel geldt: hoe kleiner de groep, hoe beter. Instructie in een groep van twee heeft iets meer effect dan in een groep van drie leerlingen, maar iets minder effect dan Een-op-een-begeleiding. Uit sommige studies blijkt dat dit effect wordt verklaard doordat de leerkracht/docent meer feedback kan geven, leerlingen meer betrokken zijn in kleinere groepen of omdat het werk beter is afgestemd op hun behoeften. Vanaf zes of zeven leerlingen per groep neemt de effectiviteit aanzienlijk af. Gezien de variatie in effectiviteit moeten we met twee dingen rekening houden. Allereerst kan de kwaliteit van de instructie in kleine groepen net zo’n grote (of een nog grotere) rol spelen als de exacte groepsgrootte. Er is bewijs dat trainingen voor leerkrachten een positief effect hebben op de resultaten van de leerlingen. Ten tweede is het belangrijk om de effectiviteit van de verschillende methoden te evalueren, want de behandelde stof en de samenstelling van de groepen kunnen ook van invloed zijn op de resultaten. Gezien deze onzekerheid en de lagere kosten kan instructie in kleine groepen een zinvol alternatief zijn voordat je een-op-een- begeleiding overweegt. Denk aan het volgende voor je deze interventie toepast in je leeromgeving: 1. Instructie in kleine groepen lijkt vooral effectief te zijn als deze gericht is op de specifieke behoeften van de leerlingen. Hoe kun je de behoeften van leerlingen goed beoordelen voordat je een nieuwe interventie inzet? 2. Een-op-een-begeleiding en instructie in kleine groepen zijn beide effectieve interventies, maar omdat groepjes van twee of drie goedkoper zijn, kan het zinvol zijn die optie eerst vaker in te zetten. Heb je overwogen om instructie aan twee- of drietallen als eerste optie te proberen? 3. Training en begeleiding van leerkrachten/docenten kunnen de effectiviteit van instructie in kleine groepen vergroten. Hebben de mensen die nu instructie geven in kleine groepen daarvoor speciale training ontvangen? In deze brochure vind je een uiteenzetting van het aanbod van Studielift passend binnen de kaders van het Nationaal Programma Onderwijs. De programma’s zijn geschikt voor vo- en mbo- scholen en zijn gericht op de drie thema’s: 1. Studiebegeleiding 2. Planningsbegeleiding 3. Maatwerk binnen mentoraat 4